Enpresaren aurkezpen laburra (jarduera, kokapena...):

Tratamientos Geuria familia-enpresa bat da, arreba batek eta anaia batek 2006an sortua. Irunen (Gipuzkoa) dago, eta hasieratik aritzen da hondakin arriskutsu eta ez-arriskutsuen kudeaketan eta ingurumen-aholkularitzan, batez ere Espainiako iparraldean. 2023an baimen zk. lortu genuen: IBI: 16-I-01-000000000430, eta hori mugarria izan zen gure enpresarentzat; izan ere, 50 tona baino gehiago kudeatu eta biltegiratu ditzakegu gure instalazioan, ingurumeneko eremu guztietan zerbitzu integral hobea emateko.

Nola eta noiz sortu zen proiektua? Zerk bultzatu zintuzten ekonomia zirkularrera bideratzera zuen jarduera?

90eko hamarkadan, gure aitak birziklatze-enpresa bat zuen, ekonomia zirkularra egiten zuena, eta likido-metalak lortzen zituen, karrera profesionala hasi zuen enpresan ibaira botatzen zirenak. Bere garaian, Frantzian eta Italian metalak erauzten zituzten enpresak bisitatzera joan zen. Italian makina batzuk erosi zituen, eta alokairuan lanean hasi zen Oiartzungo nabe batean, likidoak biltzen bere ohiko autoak atoian eramaten zuen atoi batekin. Enpresa horren oinordekoak izanik, gaur egun hondakin likidoen tipologia baten azken kudeatzaile izaten jarraitzen dugu, eta, elektrolisiaren teknologiaren bidez, metalak lortu eta industrian sartzen ditugu berriro, hainbat erabilgarritasun emateko. Horrekin uler dezakezue nondik datorkigun gure ingurumen-kontzientzia, jaio ginenetik ekonomia zirkularra bizi izan baitugu, horrela dei litekeenik jakin gabe.

Gure etxean zentzuzko erabilera dugunetik, birziklapena, berreskurapena eta hondakinen balorizazioa besterik ez da bizi izan.

Zer produktu mota egiten dituzue erabiltzen duzuen lehengaitik abiatuta?

Gure metalek erabilera asko dituzte industria elektronikoan, aeronautikoan eta bitxigintzan, erabilera askotarako beste metal batzuen aleazioekin.

Gainerako hondakinak behar bezala kudeatzen ditugu, ahal bada, balorizatzeko eta ez ezabatzeko.

Zein da zuen erakundearen balioa ekonomia zirkularreko proiektu gisa? Eta zein da zuen erakundearen ingurumen- eta gizarte-balioa?

Geuria tratamenduen balioa hura osatzen duten pertsonen taldean dago. Familia-proiektu batean inplikatutako pertsonak, beren lanean zorrotzak, legeak betetzean zorrotzak, ingurumenaren aldetik kontzientziatuak, eta, gainera, ekonomia zirkularra beren jarduerari atxikitako zerbait bezala ulertzen dutenak eta oso positiboki baloratzen dutenak. Desgaitasuna duten eta lan-ingurune berean beste pertsona bat bezala lan egiten duten pertsonen integrazioa bultzatzen dugu, hondakinak bereizteko lan neketsuan plantan lagunduz. Gainera, gure jardueraren hasieratik gure plantillan ingurumen-teknikari bat sartu dugun ingurumen-aholkularitzako sailetik saiatzen gara gure bezero guztiek jakin dezaten beren jarduerak nola eragiten dien sortzen dituen hondakinei eta nola minimiza ditzakeen, lurzorua kutsatzen duen ala ez, eta zer neurri proposatzen dituen hori saihesteko, uretara isurketak egiten dituen eta atmosferara kutsatzen duen. Urtero dohaintzak egiten ditugu eta hondakinak biltzeko kanpainetan parte hartzen dugu hirugarren munduko herrialdeei laguntzen dieten irabazi-asmorik gabeko erakundeekin, hala nola Mugarik Gabeko Farmazialariekin. Gainera, Emaus Kooperatibarekin estuki lan egiten dugu hondakinen aholkularitza eta kudeaketa sailean.
Horrekin nabarmendu nahi dugu hondakin arriskutsu eta ez-arriskutsuen beste kudeatzaile batzuekin ere lan egiten dugula, hondakinak behar bezala kudeatzeko eta gure bezeroen beharretara egokitzeko.

Zer garrantzi du I+G+b-k zuen erakundean?

Hondakin balorizagarrien betiko bilaketan gaude eta ingeniaritzekin elkarlanean aritzen gara, azoketara joaten gara, teknologia desberdinekin hondakinak bereizteko lana errazten edo arintzen diguten enpresekin harremanetan jarri gara, baina egin beharreko inbertsioak onartezinak dira dirulaguntzetatik bizi ez den eta kapital guztia gure taldearen ahaleginetik eta lanetik datorren gurea bezalako enpresa txiki batentzat.

Zeintzuk izan dira urte hauetako zuen lorpen nagusiak?

Lehen adierazi dugun bezala, Ingurumeneko Baimen Bateratua lortzea gure jardueraren aurrekoa eta ondorengoa da. Ingurumenari dagokionez, 360º-ko zerbitzua eskaintzeko gai gara. Gainera, duela hilabete batzuk, gure flota eguneratu dugu furgoneta eta kamioi handiago batekin, gure ibilbideak optimizatzeko. Horrela, argi eta garbi lagundu genuen Karbono Aztarna Korporatiboa gutxitzen, 2019tik ari baikara hura kalkulatzen, orduan ia inork ez baitzuen hartaz hitz egiten eta ez baitzekien zer zen; murriztu ere egin genuen, eta, gainera, konpentsatu egin genuen Gipuzkoako Karbono Aztarnaren Borondatezko Funtsean. Diruz lagunduz konpentsatutako Co2 tonak gure ingurunetik gertu dauden proiektuetan erabil daitezen eta ongizatea eman diezaguten, isuri horiek gure osasunean epe luzera eragingo duten inpaktua dela eta.

Zuen ustez, zer da beharrezkoa ekonomia zirkularra oro har finkatzeko; eta Gipuzkoan, bereziki?

Galdera hau oso zabala da eta zure erantzuna oso luzea. Hondakinen kudeatzaile eta ingurumen-aholkulari gisa, industrialdeetako bilketetan arriskutsuak diren hondakinen sarrera murrizten edo kontrol handiagoa egiten hasiko litzateke. Ezin da izan hondakin bat, lehengai guztiak arriskutsuak dituena, mankomunitateek egindako zerbitzuek biltzea. Mankomunitateak eta hondakinen kudeatzaileak ez gara eskumena. Bi erakundeak osagarriak gara eta izan behar dugu, baina bakoitzak bere lana ondo egiten du; mankomunitateak kudea dezakeena, arriskutsua ez dena, bere kanalagatik, eta zein arriskutsua den beste batetik balorizatzea. Horrekin lortzen den gauza bakarra da herritarrak eta enpresak nahastea, eta sentsazioa da merkeagoa dela hondakinak mankomunitatearekin kudeatzea kudeatzaile batekin kudeatzea baino, hondakin arriskutsuak zuzenean deuseztatu ahal izatea, eta horrela, hondakinen kudeaketa-kostuak murrizten dira. Horrekin batera, enpresek beren produktuen edo eskaintzen dituzten zerbitzuen elaborazio-kostuen kontuetan sartu behar dute behar bezala kudeatu behar diren eta horien tratamendua ordaindu behar duten hondakinen sorrera, eta ez dira hondakindegietan sartuko. Hondakinen prebentzioan sentsibilizatzea eta ontziak, plastikoak eta abar berrerabiltzen hastea. Argi eta garbi jakinaraztea garbiguneek etxeko hondakinak eta industriakoak ez direnak baino ezin dituztela kudeatu edo biltegiratu. Zergatik ordaindu behar ditugu herritarrok enpresek sortzen dituzten hondakinak kudeatzeko gastuak?

Oro har, negozio-eredu asko aldatu behar dira. Ehungintza eta altzarigintza esku hartu beharko litzatekeen industrien adibide argia dira. Ezinezkoa da motxila bateko kremailera bat konpontzea berria erostea baino gehiago, egur oneko armairu bat konpontzea berria erostea baino gehiago, agian kalitate berekoa ez dena, baina bere funtzionaltasuna betetzen duena. Ez dugu geure burua engainatu behar; edo kalitate handiagoko produktuak fabrikatzen dira, eta horrek gehiago irautea eta konpondu ahal izatea ekarriko du, edo bigarren bizitza baliagarria emango ez diegun hondakinak sortzen jarraituko da.

Negozio-eredu asko aldatu behar dira. Ehungintza eta altzarigintza esku hartu beharko litzatekeen industrien adibide argia dira. Ezinezkoa da motxila bateko kremailera bat konpontzea berria erostea baino gehiago, egur oneko armairu bat konpontzea berria erostea baino gehiago, agian kalitate berekoa ez dena, baina bere funtzionaltasuna betetzen duena. Ez dugu geure burua engainatu behar; edo kalitate handiagoko produktuak fabrikatzen dira, eta horrek gehiago irautea eta konpondu ahal izatea ekarriko du, edo bigarren bizitza baliagarria emango ez diegun hondakinak sortzen jarraituko da. Eta Administrazioak uste du beti ez dauzkagula beharrezko baliabideak, baina uste dugu ingurumenaren arloko legeak hobeto bete beharko liratekeela. Beraz, ez da kontrol handirik behar, eskakizun txikiekin nahikoa izango litzateke.