Enpresaren aurkezpen laburra (jarduera, kokapena...):

Mazedonia Donostiako produktuen diseinu eta garapen estudio bat da. Gaur egun, Ainhoa Garmendia eta Gorka Sanchez ingeniariak, plastikoa birziklatzeko tekniketan adituak, dira ikerketa honen partaideak. Diseinuari dagokionez, Mazedoniak ekonomia zirkularraren berezko produktuak garatzeko irtenbide sortzaileak eskaintzen ditu. Hezkuntzaren barruan, plastikoak birziklatzearen eta Precious Plastic komunitatearen inguruko sorkuntza-tailerrak dinamizatzen ditu, bai eta ehunen berrerabilera eta produktuen diseinuan aplikatutako biomaterialen formulazioa ere. Irakasle laguntzaile gisa, diseinu eta material irakasgaiak ematen ditugu Tecnun - Nafarroako Unibertsitateko, IED Kunsthal-eko eta IE Universityko unibertsitateetan. Mazedoniaren bilaketa- eta garapen-eragileak honako hauek dira: materia diseinuaren bidez birsortzea, desmunta daitekeena, ezkutuko ekoizpen-prozesuak ikusaraztea edo ahalegin apalen komunikazio gardena. Hori guztia, dibertimenduak, plastikotasunak eta koloreak gure lan-mahaiak urez betetzeari utzi gabe.

Nola eta noiz sortu zen proiektua? Zerk bultzatu zintuzten ekonomia zirkularrera bideratzera zuen jarduera?

Mazedonia 2021ean sortu zen, Medialab-Tabakalerako herritarren laborategien inguruan. Ekonomia zirkularreko gure lehen proiektuak plastikoa birziklatzeari buruz unibertsitateko urteetan garatu ditugun ikerketetan oinarritzen dira. Bestalde, lan-munduko gure esperientziak Ecoalf edo Precious Plastic bezalako enpresekin lankidetzan aritzetik elikatu ziren. Besteak beste, instalazio bat garatu genuen Triennale di Milano museorako 2017an,Naturaliseren diseinuarekin: hamaka bat, aireko landareekin ehundua, objektu biziekin bizitzeko aukerari buruz hausnartzeko, eta objektu horiek zaindu egin behar dira. Europako eta Asiako hainbat herrialdetan hainbat urtez lanean aritu ondoren, Donostiara itzulita, Mazedoniako kideek esperimentazio leku bat aurkitu zuten nabarmentzeko: Tabakalerako Precious Plastic tailerra.

Gaur egun, Mazedoniak Azpi Kultur Elkartean du egoitza, Donostiako Zabaleta kaleko 33. zenbakian. Bertan, plastikoa birziklatzeko makinak eta Precious Plastic komunitate globaleko moldeak ditu. Plastikoaz gain, beste material batzuei irteera emateko hainbat teknika ditugu: ehungintza, kafea, hondakin organikoak, etab.

Zer produktu mota egiten dituzue erabiltzen duzuen lehengaitik abiatuta?

Azterketa gisa, batez ere, produktua diseinatzeko proiektuak garatzen ditugu, eta ekonomia zirkularraren berezko sormen-soluzioak ematen ditugu (diseinu kontzeptuala, plano teknikoak, 3D bistaratzeak). Eskala txikian, birziklatutako plastikozko objektuen bilduma bat garatu dugu, hala nola altzariak, lanparak, zabuak, lorontziak, surf tauletarako killak, etab. Proiektu berrienetako bat Donostiako Axular Lizeoarentzat bi lorategi bertikal sortzea izan da. Proiektu horretarako, tapoiak bildu ziren Axular Lizeoaren familiekin lankidetzan, plastikoari loreontzietan balioa handitzeko. Edizio hauen barruan prototipo-ekoizpenak ere baditugu, baztertutako materialekin esperimentatzeko, batez ere injekzio bidezko moldekatzearen bidez.

Zein da zuen erakundearen balioa ekonomia zirkularreko proiektu gisa? Eta zein da zuen erakundearen ingurumen- eta gizarte-balioa?

Gure ustez, gurea bezalako ekimenak aukera handia dira enpresa-sarea hazteko. Zehazki, gure proiektuek artisautza eta industria uztartzen dituzte, eta Precious Plastic bezalako birziklatze-sistema alternatiboetan oinarritzen dira. Gure proiektuetan materialak eraldatzeko eta birziklatzeko prozesu industrialak ikusarazten ditugu, modu performatibo eta hezitzaile batetik. Materialak eta haien prozesuak dira gure ikerketaren garapen-puntua, Waste-led design (Hondakinetan oinarritutako diseinua) izenekoak gidatuta. Hau da, gure proiektuetan erabilitako baliabide materialen jatorria herritarren hondakinak eta industria-hondakinak dira. Gure diseinuetan material berriak erabiltzea saihesten dugu (batez ere plastikozkoak) eta sistema zirkularraren barruan material beraren erabilera handitzen dugu, berrerabilpena, birziklapena, konponketa eta diseinu desmuntagarria sustatuz. Ekoizpenerako, Donostiako gure estudioan dagoen injekzio bidezko moldekatze-makina erabiltzen dugu, 0 kilometroko filosofia sendotuz: hondakinek ekoizpen-fasean bidaiatzea saihestuz eta karbono-aztarna murriztuz.
Gure eskuak erabili ahal izatea baloratzen dugu atzean dagoen prozesuaz jabetzeko. Horri esker, hezkuntza-hurbilketa egin daiteke: materialari/hondakinari buruzko pentsamoldea eta hautemandako balioa aldatu. Gure ekimenetan prozesu horien erabiltzaileak parte hartzen dugu, ez bakarrik tailer didaktikoen bidez, baizik eta baita gaikako bilketetan ere, bai tapoietan, bai kamisetetan. Gainera, erabiltzaileekiko komunikazioa etengabea da: lehengaien jatorriari eta produkzio-prozesuei buruzko gardentasuna mantentzen dugu. 

Zer garrantzi du I+G+b-k zuen erakundean?

Gure praktika materialen esperimentazioarekin oso lotuta dagoenez, ikerketa continuum bat da. Bestalde, unibertsitatearekin dugun loturak fabrikazio-teknika berriak, materialen berrikuntza eta diseinu esperimental berriak gure estudioan prototipatzeko aukera ematen digu. Guretzat garrantzitsuena berrikuntza horiek hizkuntza hurbila erabiliz itzultzea da, eta beti praktikaren bidez. Gure helburua diseinu zirkularra ikuspegi inklusibo, kolaboratibo eta dibertigarritik zabaltzea da.

Zeintzuk izan dira urte hauetako zuen lorpen nagusiak?

Azken urte honetan ikerketa gisa sendotu gara, Naturklimak emandako 2023ko Enpresa Erronkak aitortzeari esker. Sariarekin, Zirkular Hub Ibiltaria proiektua garatzen jarraitzen dugu, non gure diseinu zirkularreko proiektuak bateratzen ditugun laborategi mugikor baten barruan, birziklatzearen eta berrerabiltzearen praktikak modu hezitzailean hurbiltzeko eta diziplinaz gaindiko helburuarekin. Azken urteotan, % 300 hazi da Gipuzkoako lurraldean emandako tailerren kopurua, eta 1.000 familia baino gehiago kontzientziatu ditugu.

Gainera, ekialde urruneko lagunekin konektatu gara gure birziklatze proiektuak erakusteko Taipein (Taiwan) eta Design Week-en (Bangkok, Thailandia).

Zuen ustez, zer da beharrezkoa ekonomia zirkularra oro har finkatzeko; eta Gipuzkoan, bereziki?

Gardentasuna eta erakundeen arteko komunikazioa beharrezkoak dira. Horrela, askoz ere modu kolaboratiboagoan eta eraginkorragoan eman ahal izango zaie irteera hondakinei. Gaur egun, ikerketa bat garatzen ari gara Gipuzkoako erakundeen hondakin industrialen motak baloratzeko. Eragileak elkarrizketatzean, hondakin horiek partekatzeko sareak sortzeko beharra antzeman dugu, beste batzuentzat baliabide izan daitezkeenak.

Bestalde, beharrezkoa ikusten dugu diziplinaz gaindiko diseinatzaileen profila ekonomia zirkularraren barruan. Diseinua trantsizio-tresna gisa ulertzen dugu. Hau da, diseinua ekintzara igarotzeko tresna bihurtzen da, inplikazio eta erantzukizun ekologiko, kultural eta soziologikoekin. Ikuspegi holistiko horrek aukera ematen du diseinua aldaketarako eragile bat izan dadin; izan ere, eginkizun garrantzitsua du ingurumen- eta gizarte-arazoak, informazio- eta lankidetza-izaerako erantzunak eta irtenbideak ekartzeko. Diseinatzaileok irtenbideak eman ditzakegu kontzientziaziotik benetako ekintzara igarotzeko.